Hoe voorkom je mismatch in je bedrijf?
Max Wildschut en Mark van Vugt doen onderzoek naar de natuurlijk leider en geven tips over het voorkomen van een mismatch in je bedrijf. Als de omgeving zo snel verandert dat een soort zich niet goed meer kan aanpassen, spreekt de biologie van een mismatch. Ook mensen blijken hiervoor niet immuum. Denk aan welvaartsziekten als overgewicht en diabetes. Zijn we evolutionair wel goed aangepast aan onze werkomgeving? Denk aan de ogenschijnlijke toename van depressiviteit, stressklachten en burnouts.
Terug naar de natuur
Ons lichaam en brein is simpelweg niet aangepast aan zittend werk in een 9-to-5-job, in een slecht geventileerd kantoorgebouw, omringd door mensen die we nauwelijks kennen en bazen waar we een hekel aan hebben. Om van de werkomgeving weer een match te maken, moet je terug naar de natuurlijke organisatie. Maar hoe doe je dat?
Vijf tips om weer meer natuur in je bedrijf toe te laten
1 KLEIN IS FIJN
Ons brein is gericht op samenwerking in kleine groepen, met intensieve, informele contacten. We blijken het best te gedijen in eenheden van 50 tot 150 individuen. Dat betekent: minder hierarchie, minder procedures, meer nadruk op onderling vertrouwen. Niet verwonderlijk dus dat familiebedrijven floreren, ook tijdens crisissituaties. Het familiebedrijf is de oeroude organisatie.
2. WEG MET DE MIDDENMANAGERS
Onze voorouders leefden in relatief egalitaire groepen, zonder vaste leiders. Dat verklaart waarom de mens zoveel moeite heeft met hiërarchie en macht. In Nederland is dat anti-autoritaire gevoel extra sterk vanwege ons nog recente verleden als autonome boer of visser. Dus als een manager ons extra werk geeft, vinden we dat lastig. Vroeger waren er geen bazen die zeiden wat je moest doen. Er was geen scheiding tussen werk en prive.
3. DOE HET BOTTOM-UP
In de moderne werkplek ligt de nadruk op doelen. De mensen die daarop moeten toezien – de managers – worden door de mensen boven hen aangewezen om een groep te leiden. Dit is een mismatch. Leiderschap in de oeromgeving was gebaseerd op persoonlijk charisma, competitie, integriteit. Met die eigenschappen wist een leider volgers aan zicht te binden. Geef dus medewerkers een stem in wie hen leidt.
4. ONTMOET ELKAAR
Ons brein is gericht op persoonlijke contacten met veel directe communicatie tussen mensen. Onze voorouders konden pas iemand vertrouwen, als ze hem of haar goed kenden. In grote, moderne organisaties word je geacht samen te werken met mensen die je nauwelijks kent, soms aan de andere kant van de wereld. Uit onderzoek van Wildschut en Vugt blijkt dat werknemers tevredener zijn na een gesprek met hun manager, dan na een e-mail of telefoontje. In een organisatie moet dus ruimte zijn elkaar regelmatig te ontmoeten.
5. GA NAAR BUITEN
Onze voorouders leefden buiten; verplaatsten zich van het ene naar het andere kamp. Jagers of verzamelend, voortdurend in beweging. Mensen blijken effectiever te zijn als ze tijdens het werk kunnen bewegen en ontspannen, liefst in een groene omgeving. Ga regelmatig op pad en zoek je klant of project op. Houdt de eerstvolgende projectvergadering op het dakterras en maak een wandeling om de strategie door te spreken.
Meer weten? Psycholoog Max Wildschut en hoogleraar psychologie en Oxford onderzoeker Mark van Vugt verdiepen zich in menselijk gedrag en kijken naar management met een evolutionaire bril. Zij schreven onder andere het boek ‘Gezag’.
