Jouw reden om ’s ochtends je bed uit te komen?
Een cynische luisteraar grapte: ‘Stop maar met je praatjes. Ik heb wel door wat Ikigai betekent. Er staat gewoon: Ik ga! En dat is precies wat onze werkgever wil’. Het was tijdens een Expeditie Event dat wij organiseerden voor een groep van 50 medewerkers, gemiddelde leeftijd 52 jaar. Hun baan zou binnen 1 jaar komen te vervallen. Het event had als doel hen te helpen hiermee om te gaan en bewuster te maken van hun mogelijkheden hun eigen loopbaankoers te herijken. Ik deelde – ter inspiratie en bemoediging -een verhaal over Ikigai met hen. De grapjas kreeg bijval vanuit de zaal en ik lachte mee. Zo had ik Ikigai nog niet bekeken.
Ikigai
De term ikigai is afkomstig uit Okinawa, een eiland in Japan. Op deze plek wonen bovengemiddeld veel mensen met een hoge leeftijd. Wat het nog specialer maakt is dat deze 100+ers buitengewoon gezond, actief en tevreden zijn. Er zijn naast Okinawa nog vier van deze gebieden op de wereld. Silanus op Sardinië, Loma Linda in Californië, Nicoya in Costa Rica en het eiland Ikaria in Griekenland. Ze worden ook wel blue zones genoemd. Onderzoekers García en Miralles vertrokken naar Okinawa en interviewden honderden inwoners om te ontdekken wat volgens hen het geheim is voor een optimistisch en gezond leven.
Ga nooit met pensioen
Zo is een populaire Japanse uitspraak Hara hachi bu, wat betekent ‘eet tot je voor tachtig procent vol zit’, dat is veel gezonder voor je lichaam. Ook hebben zij een Moai, een groep mensen met dezelfde interesses die altijd voor je klaarstaan. Regelmatig delen zij met elkaar hun Ikigai; waarom is het vandaag belangrijk dat jij er bent? Ze bewegen regelmatig en ademen schone lucht in. En wat ze aanraden: ga nooit met pensioen, blijf altijd een doel hebben waarvoor je je bed uit komt. De factor die een belangrijke rol bleek te spelen om honderd jaar in topvorm te leven, is het ‘hebben van een doel’ in hun leven: Ikigai. Dat maakt het mogelijk naar de toekomst te blijven kijken, zelfs als je door een moeilijke tijd gaat.
“Stel je laat jouw Ikigai leidend zijn, wat zou je dan morgen gaan doen?” vroeg ik mijn publiek. “Ik zou vaker met mijn oude moedertje naar de markt gaan”, zei een prachtige, getatoeëerde motorrijder.” “Ik zou mijn eigen kroeg beginnen”, zei een vrolijke, doorgewinterde Amsterdammer.
Grote vraag
Wat is de reden van mijn bestaan is nogal een grote vraag. Daar heeft niet iedereen meteen antwoord op. Bovendien wisselt het bij veel mensen in de loop van hun leven. Om bij je antwoord te komen, helpt het er regelmatig mee bezig te zijn en die grote vraag in stukken op te delen. Als je gaat puzzelen met die stukken, vind je jouw Ikigai. Er zijn 4 hoofdvragen die je jezelf moet stellen. 1 Waar houd ik van? 2 Waar ben ik goed in? 3 Wat heeft de wereld om mij heen van mij nodig? 4 Waar en hoe kan ik daar voor betaald worden?
Neem je financiële zorgen serieus
Wat mij zo aanspreekt in het Ikigai model is dat het 4e perspectief ook aandacht krijgt. Voor veel mensen is dat een zorg en wordt dat een grote beer op de weg die hen blokkeert stappen te zetten. Veel mensen piekeren erover – ik ga mijn zekerheid toch niet opgeven – en onderdrukken hun verlangen naar een andere baan of hun idee om voor zichzelf te beginnen. Mijn advies is: ga die angst niet uit de weg, neem hem serieus! Ga niet in je eentje lopen piekeren, maar verdiep je grondig in je financiële situatie en wensen. Laat een financiële foto maken door iemand die er verstand van heeft. Vaak ontdekken mensen dan dat er meer mogelijk is dan ze denken en komen ze tot een hele andere oplossing of aanpak.
Je eigen bier brouwen
Na afloop liep een grote man van begin 60 op me af. “Je hebt me wel aan het denken gezet hoor, met dat Ikigai van je.” Met glimmende ogen vertelde hij: “Ik besef ineens dat ik al jaren tegen mijn vrienden roep dat ik met hen een bierbrouwerij wil beginnen. Ons eigen bier brouwen. En nooit hebben we de tijd. Nooit nemen we de tijd het plan uit te voeren. Ik realiseer me vandaag ineens dat, als ik het nu niet doe, dit mooie plan van ons voor altijd een plan blijft. Ik wilde nooit weg bij deze werkgever. Te bang om de financiële voordelen te missen, zo vlak voor mijn pensioen. Maar vandaag ben ik er anders naar gaan kijken. Ik besef wat er echt belangrijk is voor mij en ik ga het financieel anders regelen. Eerder stoppen. Ons koophuis verhuren. Met mijn vrouw in gesprek of we genoegen nemen met minder inkomen. Mijn vertrekpremie ga ik gebruiken om een mooi biertje te brouwen. Ik zie me al zitten met mijn vrienden aan het bier in onze eigen brouwerij.”
Augustus 2019 auteur Miranda Valk
